Good practices Sociale Veiligheid
Good practices
Bij Hogeschool Windesheim staat sociale en mentale veiligheid hoog op de agenda. Daarom kunnen studenten en medewerkers die zich zorgen maken over zichzelf of een ander terecht bij het Hulppunt Zorgwekkend Gedrag.
Het Hulppunt biedt een laagdrempelige plek om zorgen te delen – zowel online als fysiek. De regiehouders denken mee, adviseren en werken samen met de melder om situaties te de-escaleren en passende ondersteuning te organiseren. Soms betekent dit een luisterend oor en advies; soms is er meer nodig, bijvoorbeeld in de vorm van een begrenzende maatregel of doorverwijzing naar het bredere netwerk.De kracht van dit Hulppunt ligt in de integrale aanpak. Binnen een kernteam werken de regiehouders nauw samen met een onderwijsjurist, een adviseur Integrale Veiligheid, vertrouwenspersonen, opleidingen en het Student Support Centrum. Ook zijn er korte lijnen met externe partners zoals Veilig Thuis, de politie en het Centrum Seksueel Geweld.
Het Hulppunt biedt niet alleen advies en ondersteuning, maar denkt ook mee over hoe we zulke situaties in de toekomst kunnen voorkomen. Het is voor ons als opleiding erg waardevol om te kunnen rekenen op collega’s die actief meedenken en de leiding nemen om zo tot een gezamenlijke aanpak te komen.
– Docent Hogeschool Windesheim
Vanaf juli 2024 kunnen leidinggevenden aan de Universiteit van Amsterdam gebruikmaken van de Handreiking Sociale Veiligheid — een praktisch hulpmiddel dat duidelijkheid en ondersteuning biedt bij het omgaan met meldingen van ongewenst gedrag.
Deze handreiking sluit aan op de bestaande Wegwijzer Sociale Veiligheid, maar gaat specifiek in op de rol en verantwoordelijkheid van leidinggevenden binnen de universitaire context. Met een helder stappenplan en toegankelijke uitleg biedt het document concrete houvast in situaties die vaak complex en gevoelig zijn.
Of je nu ervaren bent of net begint als leidinggevende: deze handreiking helpt je op een toegankelijke manier om goed om te gaan met meldingen van ongewenst gedrag.
Met dit initiatief versterkt de UvA haar inzet voor een sociaal veilige werkomgeving — door duidelijkheid te bieden, handelingsverlegenheid te verminderen en leiderschap in sociale veiligheid te ondersteunen.
In een academische omgeving met diverse doelgroepen, internationale context en complexe afhankelijkheidsrelaties, is een toegankelijk en zorgvuldig meldsysteem essentieel. Daarom heeft TU Delft een uitgebreid Meldpunt Integriteit en Sociale Veiligheid ingericht – als aanvulling op bestaande structuren zoals vertrouwenspersonen, ombudsfunctionarissen en klachtenprocedures.
Dit meldpunt biedt medewerkers en studenten de mogelijkheid om integriteitsschendingen en misstanden – sociaal, organisatorisch of wetenschappelijk – te melden. Daarbij is nadrukkelijk aandacht voor situaties waarin meerdere aspecten samenkomen, zoals seksuele intimidatie binnen een machtsverhouding.De kracht van deze aanpak? Een zorgvuldige, proportionele en deskundige behandeling van meldingen. Via een intakegesprek met twee casemanagers wordt de situatie besproken, waarna passende vervolgstappen worden bepaald. Soms volstaat een warme doorverwijzing, soms is een multidisciplinaire duidingstafel nodig om samen tot een effectief opvolgingsadvies te komen.
Verantwoordelijkheden worden helder belegd volgens het principe “pas toe of leg uit”. Zo draagt TU Delft actief bij aan een transparante, veilige en lerende organisatiecultuur.
Er bestaat geen ‘one-size-fits-all’ meldprocedure. Elke organisatie is uniek en verdient een aanpak die past bij haar cultuur, risico’s en behoeften. Leer van bestaande structuren, maar bouw een systeem dat echt werkt voor jouw organisatie.
Hoe herken je ongewenst gedrag? En belangrijker nog: hoe ga je ermee om – als medewerker of student? Sinds 2023 biedt de Universiteit van Amsterdam een toegankelijke e-learning Sociale Veiligheid aan voor álle studenten en medewerkers.
De training vergroot het bewustzijn, maakt inzichtelijk wat ongewenste omgangsvormen zijn binnen de universitaire context, en biedt concrete handvatten om hierop te reageren. Tijdens de onboarding worden nieuwe medewerkers actief op deze e-learning gewezen – een krachtig signaal dat sociale veiligheid voorop staat.
Aan de hand van vier realistische en soms confronterende scènes – bijvoorbeeld tijdens een werkcollege of teamoverleg – nodigt de e-learning uit tot reflectie en gesprek. Want sociale veiligheid creëren we samen. Dat begint bij herkenning, begrip en de bereidheid om het gesprek aan te gaan.
Een sociaal veilige studieomgeving – dát is waar Universiteit Utrecht actief aan werkt. Een mooi voorbeeld hiervan is de Active Bystander workshop, die wordt aangeboden aan opleidingen, studie- en studentenverenigingen. De workshop wordt gegeven door De Seksualiteitschool en helpt studenten om bewuster, zelfverzekerder en actiever om te gaan met thema’s als grensoverschrijdend gedrag, consent en seksueel welzijn.
Uit onderzoek onder 73 deelnemers blijkt: de workshop maakt écht het verschil. Studenten voelen zich beter toegerust om in te grijpen wanneer dat nodig is, binnen hun eigen grenzen en comfortzone. Geen heldhaftigheid vereist – wél bewustwording, praktische tools en een cultuur waarin we elkaar steunen en aanspreken.
Met initiatieven als deze zet de UU belangrijke stappen richting een inclusieve en plezierige studententijd.